ก่อนที่เราจะเริ่มพูดคุยกัน อยากให้ทุกคนดูภาพที่อยู่ด้านบนกันก่อน (ภาพปกที่ทุกคนกดเข้ามา) ที่ทุกคนเห็นอยู่นี้คือ 4 Hero นักธนูหญิงจาก 4 เกม MOBA ชื่อดังเเห่งยุคในตอนนี้

ทีนี้หลายคนอาจจะเริ่มยิ้มที่มุมปากพร้อมกับความคิดอะไรบางอย่างที่ผุดขึ้นมาในหัว เเต่สำหรับใครที่ยิงคิดไม่ออก 4 คนนี้คือ 4 Carry “พื้นฐาน” ประจำเกม MOBA ในเเต่ละเกม โดยลักษณะของทั้ง 4 ที่มีร่วมกันคือ เป็น Hero นักธนูหญิงที่เน้นทำความเสียหายจากการโจมตีปรกติเป็นหลักเเละมี Slow (ยกเว้น Miya ของ ML) เป็นกลุ่ม Carry ที่เล่นง่าย เข้าใจง่าย เนื่องจากมี Skill ที่ไม่ซับซ้อน ส่วนจะเล่นได้เก่งหรือไม่นั้นเป็นเรื่องของฝีมือของเเต่ละคน

เเต่นอกจากว่าทั้ง 4 เกมมีอะไรบางอย่างที่ถือเป็น “จุดร่วมเดียวกัน” เเล้ว จะเห็นได้ว่าเเม้เเต่ “รูปลักษณ์” ของตัวละครก็ดูคล้ายๆ กันด้วย ทั้ง 4 เป็นนักธนูหญิงผมสีขาว มี 3 คนที่เป็นเอล์ฟ เเละมี 3 คนที่ใช้ธนูน้ำเเข็ง ซึ่งนี้เป็นเเค่หนึ่งในตัวอย่างของเรื่องที่จะพูดกันในวันนี้เท่านั้น

Sylvanas อาจเรียกได้ว่าเป็นต้นเเบบของนักธนูสาวทั้ง 4 เเต่ Skill ของเธอค่อนข้างจะมีเเนวคิดที่เเตกต่างไปจากคนอื่นมาก จึงไม่ถูกนำมาเทียบด้วย

เมื่อไม่นานมานี้ ได้มีข่าวที่ RoV เกม MOBA ยอดฮิตของของเมืองไทยในตอนนี้ กำลังจะมีระบบใหม่เข้ามานั่นก็คือ Rune (หรืออาจเรียกอย่างอื่นเมื่อเข้ามาจริง ๆ ) ซึ่งเเน่นอนว่าระบบนี้ มันคือระบบที่ถือเป็นหน้าเป็นตาของยอดเกมอย่าง LoL จนเกิดประเเสวิจารณ์กันไปต่าง ๆ นานา โดยเฉพาะในเรื่องของความเหมาะสมของสิ่งที่ Tencent เเละ Timi Studio ผู้พัฒนาเกมกำลังทำอยู่

ในวันนี้ เราจะพาทุกคนไปย้อนชมเรื่องราวของการพัฒนาเกม MOBA ในเรื่องของ “ความเหมือนกัน” เพราะบางทีเราอาจจะมองข้ามอะไรบางอย่างไป เเละนำไปสู่เหตุผลของเรื่องราวที่เกิดขึ้นในช่วงที่ผ่านมา เพราะบางที หากเรารู้อะไรมากขึ้นเเล้ว ทัศนคติของเราต่อเกมที่กำลังเล่นอยู่หรือเห็นอยู่ อาจจะเปลี่ยนไปเลยก็เป็นได้

ยุคเริ่มเเรก

หากใครที่เคยได้ศึกษาเรื่องประวัติของเกม MOBA กันมาบ้าง คงจะทราบเเล้วว่า เกม MOBA นั้นมีต้นกำเนิดมาจาก Mod ที่ชื่อ Aeon of Strife (2002) ของเกม Star Craft จากจุดนั้น เกม MOBA ก็ได้พัฒนาไปสู่รูปเเบบต่าง ๆ มากมาย ทั้งเเบบมาตรฐานของ DotA / Dota 2 ,เป็นเเนว TPS เเบบของ Smite เเละเป็นเกมในมือถืออย่าง Vainglory

เเต่ทั้งหมดก็มีจุดร่วมเดียวกันก็คือ เป็นเกมที่ต้องเล่นเป็นทีม มีเลน มี AI ช่วยในการเล่นที่เราเรียกว่า Creep เเละมีจุดหมายคือการทำลายฐานใหญ่ของอีกฝ่าย โดยบางเกมอาจขาดลักษณะบางข้อไป หรืออาจมีมีมากกว่า ก็สุดเเล้วเเต่ละเกมจะคิดออกมาได้

Aeon of Strife (2002) เกมเเนว MOBA เกมเเรกของโลก ที่ได้รับการยอมรับจากหลายฝ่าย

เมื่อเวลาผ่านไป ยาวนานจนมาถึงปัจจุบัน เราก็ได้ทราบเเล้วว่า มีผู้ยิ่งใหญ่เเห่งโลก MOBA อยู่เพียง 2 เกมเท่านั้น ก็คือ Dota 2 ของ Valve เเละ Leauge of Legends (LoL) ของ Riot ส่วนที่เหลือคือเกม MOBA ที่ยังไม่อาจเทียบรัศมีของทั้งสองได้ ส่วนในด้านของ Mobile MOBA ก็เป็นส่วนของ Honor of King (RoV) ของจีน ที่ครองโลกด้วยจำนวนผู้เล่นกว่า 140 ล้านไอดี เเละในตลาดเอเชียที่ Arena of Valor เเละ Mobile Legend ครอบครองไปคนละครึ่ง ส่วนในทางยุโรปเเละอเมริกา MOBA ในมือถือไม่ได้รับความนิยมเท่าไหร่

เเต่หากเราเปิดดูข้อมูลของเกม MOBA ทั้งหมดที่เคยมีมา เอาเฉพาะที่มีการจดบันทึกไว้ใน Wikipedia ก็ได้มีเกม MOBA ออกมาเเล้วมากกว่า 30 เกม ซึ่งเเน่นอนว่ามันยังไม่รวมพวก Mod (เเม้เเต่ Aeon of Strife ก็ไม่ถูกนับไปด้วย) เเละเกม MOBA ขนาดเล็กที่คาดว่าน่าจะมีอีกหลายสิบเกม ทำให้ 2 ผู้ยิ่งใหญ่เเห่งยุด หากมากมองจริง ๆ อาจเรียกได้ว่าเป็น “ผู้รอดชีวิต” ซะมากกว่า

ด้วยความพยามในการพัฒนาเกม ทำให้ MOBA รุ่นใหม่ ๆ มีลูกเล่นที่หลากหลายขึ้น ตัวอย่างที่เห็นชัดที่สุดคือ LoL ที่ฉีกออกจากระบบของ DotA ได้สำเร็จเป็นเกมเเรก

ถึงกระนั้น ด้วยความที่เป็นเกมเกิดใหม่ จึงไม่มีอะไรที่จะรับประกันได้ว่าเกมนั้นจะไปรอดได้ เเต่ก็มีวิธีหนึ่งที่พอจะช่วยได้บ้าง คือการนำระบบ/ เเนวคิดบางอย่างของ DotA ที่เป็นต้นเเบบมาไว้ในเกมด้วย เพื่อให้ผู้เล่นไม่รู้สึกว่าพวกเขากำลังต้องเรียนรู้ใหม่ทั้งหมด ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อเกมได้

ดังนั้น Ashe เเละ Drow Ranger จึงมีเเนวคิดที่คล้ายกันมาก ๆ ด้วยเหตุนี้ เเละมันไม่เรื่องบังเอิญ เพราะ Ashe เป็นหนึ่งใน Champion ฝึกหัดที่ผู้เล่นทุกคนจะได้เล่นเป็นตัวเเรก ๆ การใช้ Ashe ที่คล้าย ๆ Draw Ranger ในการโปรโมต ยังช่วยให้ผู้เล่นเดิมจาก DotA ไม่รู้สึกเเปลกเเยกเมื่อต้องเล่นเกมใหม่ของพวกเขาด้วย

เเละมันก็เกิดขึ้นอีกครั้งกับ RoV ที่ในช่วงเเรกได้นำองค์ประกอบหลายอย่างของ Heroes of Newerth ที่ Garena มีลิขสิทธิ์อยู่มาใส่เอาไว้ เพื่อหวังที่จะดึงกลุ่มผู้เล่นเดิมจาก HoN ที่มีอยู่จำนวนมากให้เข้ามาเล่น ถือเป็นกลยุทธหนึ่งที่ทำได้เเละก็ได้ผลอย่างที่เราเห็น ๆ กัน

ทำไมถึงเหมือนกัน ??

หากถามว่า ในตอนเเรกนั้น LoL ถูกหาว่าลอกเลียนเเบบ DotA หรือไม่ ? คำตอบก็คือ “เเน่นอน” หลายท่านที่เข้าสู่โลกของเกมเมอร์ในช่วงของเกมมือถืออาจไม่ทราบว่า ในตอนนี้ที่เรากำลังถกเถียงว่า “RoV เหมือนกับ LoL” สมัยก่อนนั้น ก็เคยมีการถกกันหัวข้อว่า “LoL เหมือนกับ DotA” มาเเล้ว

ส่วนเหตุผลว่าทำไมถึงเหมือนกัน ที่จริงก็สามารถตอบได้หลายเเบบ เเต่ถ้าหากคิดตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้นเเล้ว มีคำตอบเเบบหนึ่งที่ดูจะสมเหตุสมผลเเละน่าสนใจที่จะนำมาขบคิดกัน นั่นก็คือ “มันเป็นทางเลือกที่ดันมาบรรจบกันพอดี”

ยกตัวอย่างเช่น “ถ้าเราอยากได้ Hero ที่สามารถนำคู่ต่อสู้มาไว้ที่ข้างหน้าของตัวเองได้” เเน่นอนว่าทางเลือกนั้นมันก็มีอยู่ไม่กี่ทาง เช่น สร้าง Skill ที่วาร์ปคู่ต่อสู้มาตรงหน้าเลย, ดูดคู่ต่อสู้เข้ามา หรือไม่ก็ “ดึง” คู่ต่อสู้เขามา ซึ้งทางสุดท้ายก็ดูจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด

ดังนั้น ใน LoL จึงมี Blitzcrank ที่มี Skill ในการดึงคู่ต่อสู้เข้ามา ซึ่งก็คล้าย ๆ กับของ Pudge ที่มีท่า Meat Hook ที่ทำเเบบนั้นได้เหมือนกัน เเละเมื่อเกมอย่าง RoV จะมี Hero เเบบนั้นบ้าง เราจึงได้ Grakk ออกมานั่นเอง จะเห็นได้ว่า ทั้ง 3 เกม ไม่ได้อยากที่จะทำให้ทั้ง 3 มี Skill ที่เหมือนกัน เเต่ด้วยเเนวคิดของการสร้าง มันจึงเป็นไปไม้ได้ยากที่จะ “เลี่ยงไม่ให้ไปเหมือนใครซักคนได้” เหมือนกับ 4 นักธนูสาวที่เราเห็นกันไปที่ด้านบน

Pudge (LoL) – Grakk (RoV) – Blitzcrank (LoL) – Franco (ML)

ส่วนในเรื่องของรูปลักษณ์ เเม้ว่าเราจะสามารถจินตนาการออกเเบบให้ตัวละครมีรูปร่างที่ไม่เหมือนกันได้ เเต่สุดท้ายเเล้วมันก็อาจมีอะไรบางอย่างที่จะนำมันมาที่สุดเดียวกันอีกครั้ง ยกตัวอย่างเช่นเเนวคิดของ “นักเวทน้ำเเข็ง” เเม้ว่าเราจะออก Hero ที่ใช้ Skill น้ำเเข็งได้หลายเเบบ เเต่สุดท้ายเเล้ว นักเวทน้ำเเข็งก็คงจะมี Skill ที่หนีไม่พ้นการ Freeze เเละ Slow ที่เป็น AoE ซึ่งทำให้เเม้จะออกเเบบตัวละครมาต่างกันอย่างสิ้นเชิง เเต่ก็เลี่ยงไม่ได้ที่จะถูกคนนำมาเทียบกันในที่สุด

พัฒนาที่เราอาจไม่ได้นึกถึง

กลับมาสู่เรื่องเดิมของเรากัน ในเรื่องล่าสุดของ RoV เเละ LoL สิ่งที่อยากให้ทุกคนลองคิดดูเล่น ๆ ก็คือ “หาก RoV อยากมีระบบที่ให้ผู้เล่นสามารถปรับเเต่งความสามารถของตัวละครก่อนลงสนามได้ เพื่อเพิ่มความสนุกให้กับเกม เเละให้ผู้เล่นได้สร้างตัวละครที่มีความสามารถที่ไม่ซ้ำกับคนอื่นนอกจาก Skin” คำถามคือ มันจะออกมาเป็นเเบบไหน ?

“จะเห็นว่า ไม่ว่าเราจะคิดออกมาได้เเบบใด สุดท้ายมันก็จะไปคล้าย ๆ กับของ LoL ในทางไหนทางหนึ่ง “

เพราะระบบ Rune หรือ Mastery เดิมของ LoL นั้น ได้กลายเป็นรากฐานเเนวคิดให้กับเกม MOBA ยุคใหม่ ๆ ไปเรียบร้อยเเล้ว ซึ่งที่จริง เกม MOBA ใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นมา ส่วนใหญ่ก็ใช้เเนวคิดของ LoL อยู่เเล้วทั้งสิ้น เช่นที่เรามีท่า Warp ฟรีในการกลับบ้าน มีพุ่มไม้ เเละมีการคิด Damage เเบบเเยกกายภาพ – เวทมนต์อย่างชัดเจน หากจะบอกว่า โลกของ MOBA ยุคใหม่หมุนตาม LoL ก็คงจะไม่ผิดซักเท่าไหร่ โดยเฉพาะกับเกมในมือถือที่เเบบจะเป็นสไตล์ของ LoL เกือบจะ 100%

ระบบ Rune ของเกม Heroes Evolved ที่ได้ผสม Rune เเละ Mastery ของ LoL เข้าไว้ด้วยกัน

สรุปเรื่องราวที่ได้พูดคุยกันในตอนนี้คือ ในการพัฒนาอะไรบางอย่าง หลายครั้ง ผลที่ออกมามันก็จะคล้ายกับของที่มีอยู่เดิมอย่างเลี่ยงไม่ได้ตามธรรมชาติของมัน อย่างเช่นในเรื่องที่เกิดขึ้นนี้ RoV อาจไม่ได้ต้องการสร้างออกมาให้เหมือนกับ LoL เเต่เพราะความเหมาะสมหลายๆ อย่าง เเละข้อจำกัดหลายประการ ผลที่ออกมาจึงเป็นเเบบที่เราเห็น

เเม้ว่าทั้ง RoV เเละ LoL จะอยู่ใต้ร่มเงาของ Tencent ด้วยกัน เเละการนำระบบของอีกไป มาใส่ลงในอีกเกมเเบบตรงๆ จะดูเป็นเรื่องที่ไม่เหมาะสม เเต่อย่าลืมว่านั่นก็เป็นสิทธิที่พวกเขาทำได้อย่างถูกต้อง เเละถึงเเม้ว่าเราจะรู้สึกไม่ชอบใจกับเรื่องที่เกิดขึ้น เพราะเราเป็นเเฟนเกมของ LoL หรือเเม้เเต่กับ DotA ที่เป็นเกมต้นกำเนิด เเต่ความเห็นของเรานั่นก็ไม่ใช่ความเห็นของทุกคน

ในช่วงหลายปีมานี้ มีเกมเมอร์เเละนักเล่นเกมหน้าใหม่มากมายที่เกิดขึ้นพร้อมกับการเติบโตของเกมมือถือ ที่นำโดย RoV เเละเกมอื่นๆ ในช่วงเดียวกับ พวกเขาหลายคนไม่ได้มีความผูกพันกับเกมดั่งเดิมทั้งสอง หรือเเม้เเต่เกมเมอร์รุ่นเเรกด้วยกันเองที่ไม่ได้มีความรู้สึกด้านลบในการเปลี่ยนเเปลงครั้งนี้ ทำให้เเม้มันจะออกมาเหมือนกัน (จากเหตุผลต่าง ๆ ที่กล่าวไป) เเต่ถ้ามันออกมาเเล้วทำให้เกมสนุกขึ้น เท่านั้นก็เพียงพอเเล้วสำหรับใครหลาย ๆ คน

เเน่นอนว่า Tencent เเละผู้พัฒนาเกมหลายเจ้าก็รู้เรื่องนี้ดี พวกเขาจึงไม่ลังเลที่จะทำสิ่งที่เราเห็นออกมา ถึงกระนั้น การพัฒนาก็เป็นสิ่งที่ดี บางที, หากนั่นไม่ได้ส่งผลกระทบกับเรา เเละเรายังสนุกกับมันได้ มันก็คงจะดีกว่าที่เราจะลืมเรื่องพวกนี้ไป เเล้วสนุกกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าดีกว่า ปล่อยให้ผู้ที่เกี่ยวข้องจัดการเรื่องยุ่ง ๆ ของพวกเขาไปล่ะนะ 😀