ก่อนหน้านี้ผู้เขียนเคยได้พูดถึงเรื่องการเปรียบเทียบกันระหว่างจอยโยกกับจอยมือ จอยแบบไหนกันแน่ที่สามารถเล่นเกมต่อสู้ได้ดีกว่ากัน ซึ่งก็ได้อธิบายกันไปแบบค่อนข้างละเอียดแล้วว่า ไม่ว่าจะจอยแบบไหนก็ใช้งานได้ ขึ้นอยู่กับความถนัดของแต่ละบุคคลหรือแนวเกมที่เล่น แต่ถ้าหากขาจมมาในโลกของจอยโยกไปครึ่งตัวแล้ว ไม่สามารถกลับไปเล่นจอยมือในเกมต่อสู้ได้อีก เราก็ต้องมาลงทุนในส่วนนี้กัน ซึ่งวันนี้เราจะมาเจาะลึกกันว่าจอยโยกว่าแบบถูกและแพงนั้นต่างกันอย่างไร ปุ่มมีกี่ประเภทให้ได้ทราบกันครับ
ถ้าหากจำกันได้ สิ่งที่ผู้เขียนมักจะย้ำเสมอเวลาที่ใครมาถามว่าจะซื้อจอยโยกแบบไหนดี เอาแบบถูกหรือแพง ซึ่งผู้เขียนก็จะบอกไปเลยว่า อย่าเอาตัวที่ราคาถูก ๆ มาใช้งานเพราะความทนทานนั้นเทียบกันไม่ได้เลยกับตัวที่แพงกว่า ถ้าจะซื้อก็ซื้อตัวที่ราคาระดับปานกลางระดับ 4,000 – 5,000 บาทขึ้นไป หรือถ้าเงินถึงและอยากจริงจังกับเกมต่อสู้ก็จัดตัวแพงสุดได้เลยอย่าเสียดายเงิน เพราะจอยโยกเหล่านี้จะใช้อะไหล่คุณภาพสูงที่ทนทานมาก โดยเฉพาะของ Sanwa Denshi ที่คอเกมต่อสู้ยกย่องในเรื่องความทนทานและเที่ยงตรง และที่สำคัญคือเรื่องของ Input Lag อย่างที่ผู้เขียนเคยพูดไป จอยรุ่นใหม่ ๆ และดี ๆ นั้นจะมี Input Lag ที่ทดสอบแล้วว่าแทบไม่มีอาการ Delay ในการออกท่าเลย(แต่อันนี้ก็ขึ้นอยู่กับเกมและปัจจัยอื่น ๆ ด้วยว่ามีการ Input Lag มากน้อยแค่ไหน)
ส่วนถ้าแยกย่อยเป็นยี่ห้อไป Hori นั้นเหมาะกับมือใหม่ที่เพิ่งกระโดดเข้าสู่โลกของจอยโยกและต้องการจอยโยกที่ใช้ง่ายคุ้นมือในระดับเริ่มต้น ก่อนที่จะลงลึกสืบหาว่าตัวเองเหมาะกับจอยแบบไหน Quanba ก้เป็นแบรนด์ที่มีราคาถูกและคุณภาพดี ซึ่งตัวคันโยกนั้นมีก้านที่ค่อนข้างสั้น ทำให้เหมาะกับการควงออกท่าที่มีความซับซ้อนได้ง่าย ส่วน Razer ที่มีอยู่รุ่นเดียวในท้องตลาดคือ Razer Panthera ที่ราคาค่อนข้างสูง แต่ก็มาพร้อมกับอะไหล่คุณภาพดี และถอดเปลี่ยนชิ้นส่วนทั้งปุ่มและคันโยกได้ง่ายดาย
เมื่อเราได้จอยโยกตัวที่ถูกใจทั้งประสิทธิภาพและราคาเหมาะสมมาแล้ว และต้องการอยากเปลี่ยนอะไหล่เพื่อเหมาะกับสิ่งที่เราต้องการ ซึ่งบางคนก็อาจจะต้องการที่จะเปลี่ยนปุ่มที่เงียบลงมา ซึ่งโดยปกติปุ่มของจอยโยกมันจะมีเสียงดังเวลาที่กดลงไปเป็นเอกลักษณ์ อาจจะเพื่อใช้ในการแข่งขันเพื่อไม่ไม่ให้คู่ต่อสู้ฟังเสียงปุ่มที่เรากดได้(แต่ป้องกันการถูกแอบมองว่ากดปุ่มอะไรไม่ได้ อันนี้ต้องทำใจ) หรือสำหรับพ่อบ้านใจกล้าที่เล่นเวลากลางคืนแล้วเกรงใจคุณภรรยาที่นอนพักผ่อนอยู่ ซึ่งในยุคนี้เรามีปุ่มแบบ Silent แล้ว ซึ่งช่วยลดเสียงในการกดลงไปมาก 80 – 90% เลยทีเดียว แต่สำหรับผู้เล่นบางคนก็อาจจะรู้สึกว่าปุ่มแบบนี้มันทำให้ความรู้สึกแบบการเล่นในร้านเกมนั้นหายไป รวมไปถึงยังไม่สามารถกะจังหวะในการกดท่าได้เพราะไม่ได้ยินเสียงหรือกดไปแล้วไม่รู้สึกว่าปุ่มมันถูกกดลงไป ก็อาจจะไม่เปลี่ยนหรือเปลี่ยนไปใช้ปุ่มกดที่แข็งกว่าเพื่อความรู้สึกในการกดที่ชัดเจนมากขึ้น ซึ่งตรงจุดนี้ให้คิดซะว่าเหมือนกับคีย์บอร์ดจำพวก Mechanical Keyboard ที่มีสวิตช์หลายแบบ ปุ่มสำหรับจอยโยกก็มีให้เปลี่ยนเช่นกัน
ส่วนควบคุมทิศทางที่ส่วนใหญ่ก็คือก้านคันโยกนั้นก็มีให้เปลี่ยนกันหลายแบบ ซึ่งสำหรับเพื่อน ๆ ของผู้เขียนเองที่คร่ำหวอดในแวดวง Tekken ก็มักจะมีการเปลี่ยนคันโยกกันเพื่อความสะดวกในการกดท่า เพราะ Tekken เป็นเกมที่เน้นการขยับของมือซ้ายค่อนข้างมาก ทำให้ผู้เล่นต้องการคันโยกที่มีการเคลื่อนไหวที่แม่นยำ ไม่ใช่ว่ากดท่าอยู่ดี ๆ ก็เกิดอาการกระโดดเองอย่างที่ไม่ควรจะเกิดขึ้น(ซึ่งเกิดขึ้นได้กับจอยโยกที่มีคันโยกค่อนข้างสูงและดีดตัวกลับได้แรงเกินไป) ซึ่งหลายตัวเราสามารถสั่งซื้ออะไหล่มาจากเว็บไซด์ที่ขายของพวกนี้โดยเฉพาะได้เลย แต่รวมค่าส่งแล้วราคาก็จัดว่าเอาเรื่องเช่นกัน
เกมอย่าง Tekken มีเทคนิคในการเคลื่อนที่อยู่มากมาย ดังนั้นการใช้จอยโยกที่เข้ามือจึงเป็นสิ่งสำคัญ
หรือถ้าหากใครต้องการจอยโยกที่พิเศษกว่าปกติ ที่เราอาจจะเรียกว่าจอยโยกได้ไม่เต็มปาก เพราะเป็นจอยที่มีการดัดแปลงในส่วนของตัวควบคุมทิศทางให้กลายเป็นปุ่มกดเช่น Hitbox ที่ในช่วงแรกถูกแบนไม่ให้ใช้แข่งขันเนื่องจากทำให้ได้เปรียบในการเคลื่อนไหวจนเกินไป ก่อนที่จะมีการเปลี่ยนแปลงกฎให้สามารถใช้ได้ในภายหลัง กับ Mixbox ที่สายคนเล่นคีย์บอร์ดทั้งหลายชื่นชอบ เพราะเป็นปุ่มทิศทางแบบปุ่ม Keyboard ที่ใช้ Cherry Switch ช่วยให้กดท่าได้อย่างแม่นยำ แต่จอยประเภทนี้ต้องสั่งทำพิเศษและไม่มีขายตามร้านค้าทั่วไป จัดเป็นอุปกรณ์ที่แปลกแต่ก็สามารถใช้งานได้จริงแบบไม่มีติดขัด ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งจอยทางเลือกที่หลายคนอาจจะไม่เคยเห็นกันมาก่อน เพียงแต่อาจจะต้องใช้เวลาสักพักใหญ่ ๆ กว่าที่หลายคนจะให้การยอมรับเนื่องจากหลายงานแข่งขันจะนับว่ามันเป็นจอยที่ถูกดัดแปลงมานั้นเอง แต่ในงานระดับโลกยุคหลังก็มีการผ่อนปรณให้นำมาใช้งานได้แต่ต้องผ่านการตรวจสภาพว่าไม่มีการดัดแปลงจนเกินพอดีเสียก่อน
อันที่จริงแล้วยังมีปุ่มหรือคันโยกและจอยโยกแบบต่าง ๆ อีกมากมายที่ผู้เขียนยังไม่ได้แนะนำ ซึ่งแม้เราจะเห็นว่าปุ่มกดพวกนี้จะเป็นสิ่งที่ดูเผิน ๆ แล้วไม่มีอะไร แต่ด้วยเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้น ทำให้มันมีวิวัฒนาการที่ชัดเจนและสามารถแยกประเภทของปุ่มและคันโยกตามที่ผู้ใช้ต้องการได้อย่างง่ายดาย แต่แน่นอนว่าราคาย่อมต้องสูงขึ้นตามมาด้วย เรียกว่าในส่วนของการเปลี่ยนหรือเลือกใช้จอยนั้นเป็นส่วนสำคัญที่ผู้เล่นต่างใส่ใจ เพราะอุปกรณ์ที่ดีจะช่วยให้พวกเขาสามารถไปสู่ชัยชนะได้ง่ายขึ้นครับ