มนุษย์เรานั้นเป็นสัตว์โลกที่ค่อนข้างมีความซับซ้อนกว่าชาวบ้านชาวเมืองเขาหลายด้าน ทั้งในเรื่องร่างกาย ความคิด รวมถึงอารมณ์ด้วย อารมณ์เป็นสิ่งมหัศจรรย์อย่างหนึ่งของโลก มันมีวิธีอธิบายได้หลายวิธี จะใช้ทฤษฏีก็ได้ ใช้ความรู้สึกก็ได้ อารมณ์เลยกลายเป็นสิ่งที่เข้าใจยากมากที่สุดเท่าที่มนุษย์คนหนึ่งจะมี ในบางครั้งคุณก็ไม่เข้าใจเหมือนกันว่าอารมณ์ของตัวคุณเองเป็นแบบไหน จริงไหม ?
อารมณ์มีหลายลักษณะตามแต่ที่คุณจะนิยามให้มัน แต่ครั้งนี้เราจะมาพูดถึงอารมณ์โกรธกันซักหน่อย อารมณ์โกรธเป็นอารมณ์ที่เกิดขึ้นได้เมื่อคุณพบเจอกับสิ่งเร้าต่าง ๆ ที่ทำให้คุณเกิดอาการไม่พอใจ ซึ่งเจ้าอารมณ์โกรธมันคืออาการที่พบเจอได้ในทุกคนที่มีสุขภาพจิตสมบูรณ์ แต่ก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะควบคุมมันได้ และเมื่อควบคุมมันไม่ได้ มันจะกลายเป็นพลังงานด้านลบที่จะทำลายทุกอย่าง ส่งผลให้สภาพแวดล้อมและตัวคุณเองถูกทำลายไปด้วย
สัญญาณเตือนภัยของอารมณ์
ผู้เขียนเชื่อว่าในที่นี้ไม่น่าจะมีใครที่ไม่รู้จักความโกรธ มันเป็นอารมณ์เบื้องต้นของมนุษย์ที่เข้าถึงง่ายกว่าอารมณ์อื่น ๆ เอาเป็นว่าถ้าคุณหาคำตอบได้ว่าอารมณ์พวกรัก ๆ ใคร่ ๆ คืออะไร อารมณ์โกรธถือเป็นเรื่องเล็กน้อยของคุณเลยทีเดียว ก่อนที่อารมณ์ชนิดนี้จะมาถึง ร่างกายจะส่งสัญญาณเตือนทางกายภาพออกมาก่อน อาการที่ว่าจะส่งผลให้คุณหัวใจเต้นแรงและเร็วกว่าปกติ กล้ามเนื้อตึงและเกร็ง ส่งผลให้ความร้อนในร่างกายมากขึ้น เมื่ออาการเหล่านี้แสดงผลแล้ว อาการทางพฤติกรรมจะตามมาทันที ไม่ว่าจะเป็นการด่าทอ ทำร้ายร่างกาย ซึ่งการกระทำทั้งหมดเกิดขึ้นโดยขาดสติทั้งนั้น
สาเหตุของความโกรธ
ลักษณะของความโกรธในแต่ละคนไม่เหมือนกัน รวมถึงขีดจำกัดก็เช่นกัน สาเหตุของความโกรธมีหลายแบบ แต่ส่วนมากถ้าไม่เป็นอาการโกรธที่เกิดขึ้นทางกายภาพ เช่น โกรธคนอื่น ถูกคนอื่นโกรธจึงโกรธ ก็จะเป็นอาการโกรธที่เป็นนามธรรม มาพูดถึงเรื่องขีดจำกัดกันดีกว่า สิ่งที่คนส่วนมากอยากรู้ไม่ใช่สาเหตุที่เกิดขึ้น แต่น่าจะเป็นขีดจำกัดนี่แหละ หลายคนคงรู้สึกสงสัยว่าทำไมแต่ละคนสามารถอดทนเก็บความโกรธได้ไม่เท่ากัน เรื่องแบบนี้อยู่ที่พันธุกรรม สิ่งแวดล้อมอิทธิพลจากสังคมวัฒนธรรม และค่านิยมของแต่ละสังคม ยกตัวอย่างเช่น นาย A ใช้ชีวิตอยู่ในครอบครัวที่ใช้แต่ความโกรธแก้ไขปัญหามาตั้งแต่เด็ก เมื่อโตขึ้นก็ไปอยู่กับกลุ่มเพื่อนที่ใช้กำลังแก้ไขปัญหาเช่นกัน ส่งผลให้ตัวนาย A นั้นกลายเป็นคนเก็บความโกรธไว้ได้ไม่นาน เพราะชินกับการระบายความโกรธไปเสียแล้ว ต่างจากนาย B ที่อยู่ในครอบครัวที่ดี เมื่อโตขึ้นก็คบกับกลุ่มเพื่อนที่มีทักษะการแก้ไขปัญหาที่ดี ไม่ใช้อารมณ์เข้าว่า ทำให้สุดท้ายแล้วนาย B กลายเป็นคนที่สามารถบริหารและจัดการอารมณ์ทุกอย่างได้ดี รวมถึงอารมณ์โกรธด้วย
บริหารความโกรธให้เป็น
ความโกรธก็เหมือนอารมณ์อื่น ๆ ที่เราบริหารจัดการมันอย่างมีประสิทธิภาพได้ อย่างที่บอกไปข้างต้นว่าถ้าคุณเข้าใจว่าเมื่อไหร่ที่คุณโกรธ คุณก็จะจัดการมันได้ง่ายขึ้นอย่างที่คุณคาดไม่ถึง ขั้นแรกคืออย่าพยายามทำอะไรที่เป็นการระบายทางกายภาพทั้งสิ้น ทั้งการตะโกน การทำลายข้าวของ การใช้กำลัง เพราะถ้าคุณทำบ่อย ๆ คุณจะชินกับวิธีเหล่านี้ไปโดยทันที จริงอยู่ว่ามันอาจจะช่วยให้คุณหายโกรธได้ แต่การกระทำเหล่านี้เหมือนเป็นการผลักความโกรธไปสู่ผู้อื่น อีกทั้งยังเป็นการปลูกฝังนิสัยแย่ ๆ ให้กับตัวคุณอีกด้วย จำไว้เสมอว่ามันมีวิธีที่ดีกว่านี้ให้คุณเลือกเสมอ ซึ่งวิธีเหล่านั้นเราลิสต์มาให้คุณแล้วตามนี้
- สร้างความผ่อนคลายด้วยการกำหนดลมหายใจของคุณให้เป็นจังหวะ โฟกัสไปกับการหายใจของคุณให้เต็มที่ หรือไม่ก็ไปเดินหรือวิ่งออกกำลังกายเบา ๆ เพื่อให้ร่างกายได้ผ่อนคลายจากความตึงเครียดบ้าง
- อย่ากดดันตัวเองว่าต้องเป็นแบบนั้นแบบนี้ ทำใจและยอมรับในสิ่งที่คุณเป็น เช่นถ้าคุณถูกล้อว่าอ้วน เราเข้าใจว่ามันไม่แฟร์กับคุณ แต่การกระโดดถีบคนล้อด้วยความโกรธก็ไม่ใช่วิธีแสดงออกที่ถูกต้องเช่นกัน เราอยากให้คุณพอใจในสิ่งที่คุณเป็น แล้วเลือกแสดงออกในทางสร้างสรรค์แทน เช่น ปรับอารมณ์และพอใจในสิ่งที่คุณเป็น หรือไม่ก็มุ่งหน้าออกกำลังกายจนหุ่นดีเลยก็ได้ เป็นต้น
- หยุดการสื่อสารทุกประเภท เพราะการกระทำในช่วงเวลาที่คุณอยู่ในอารมณ์โกรธมันคือการกระทำที่ขาดสติ ถ้ารู้ตัวว่าโกรธ ขอให้คุณหยุดพูดคุย และหยุดการกระทำใด ๆ ทันทีก่อนที่คุณจะพลาดปล่อยอะไรที่คุณไม่ต้องการออกไป
- ถ้ารู้สึกว่าไม่ไหวจริง ๆ ขอให้คุณเดินออกมาจากจุดนั้น ถ้าคุณกำลังคุยกับเพื่อน ให้คุณหยุดการสนทนาแล้วเดินออกไปอยู่คนเดียวทันที หรือถ้าคุณกำลังเล่นเกม ก็ให้หยุดเล่นแล้วทำอย่างอื่นดีกว่า ถ้าไม่หายจริง ๆ อาจจะต้องหากิจกรรมที่ใช้แรงทำ เช่น ขุดดินปลูกต้นไม้ หรือขี่จักรยานเล่นแทน
แล้วมันเกี่ยวอะไรกับเกม
อ่านถึงตรงนี้แล้ว คุณอาจจะเพิ่งรู้ตัวว่า GamingDose เป็นเว็บไซต์เกี่ยวกับเกม ไม่ใช่รายการพบหมอศิริราช แต่บอกเลยว่าไม่ทันแล้ว อย่างที่เราบอกไปในบทความก่อนหน้านี้ว่าความโกรธ มันไม่ควรเป็นอารมณ์ที่เกิดจากการเล่นเกม เราเห็นหลายคนแล้วที่ปลดปล่อยความโกรธในทางที่ผิด ทำให้เกิดผลกระทบเป็นวงกว้าง ล่าสุดก็การกราดยิงกันในงานแข่ง Madden ที่บอกตรง ๆ ว่ามันไม่น่าจะเป็นอะไรที่เกิดขึ้นได้ เหตุการณ์นี้มันเกิดขึ้นเพียงเพราะคนคนหนึ่งเล่น Madden แพ้ และบริหารความโกรธของเขาไม่เป็น ผลที่เกิดขึ้นคือการกราดยิงผู้เล่นและคนอื่น ๆ ในงาน พร้อมทั้งฆ่าตัวตาย เห็นหรือยังแค่อารมณ์โกรธนิดเดียว สามารถทำลายใครต่อใครหลายต่อหลายคนได้ในพริบตา รวมถึงตัวของเขาเองก็โดนทำลายไปด้วย
สุดท้ายนี้อยากจะบอกทุกคนว่า อารมณ์โกรธเกิดขึ้นได้ในทุกเวลา และมันเกิดขึ้นได้ง่าย ไม่ว่าในเวลาที่คุณทำงาน เล่นเกม หรือแค่นอนเฉย ๆ คุณก็ยังโกรธได้ สิ่งที่คุณต้องทำคือการเผชิญหน้ากับมัน เข้าใจมัน และถ้าคุณทำได้ เราฟันธงเลยว่า ชีวิตคุณ และสังคมรอบข้างของคุณจะดีขึ้นอย่างแน่นอน
