เมื่อค่ายเกมยักษ์ใหญ่ของโลกอย่าง Nintendo ประกาศฟ้องผู้พัฒนาโปรแกรมจำลองเครื่องเกมหรือ Emulator ชื่อดัง
มันเกิดอะไรขึ้น ทำไมถึงเพิ่งถูกฟ้อง เสียหายขนาดไหน และส่งผลอะไรต่อวงการเกมโดยรวม วันนี้เราจะมาสรุปให้ฟังกัน
🔵Yuzu คืออะไร ?
– Yuzu คือโปรแกรม Emulator หรือโปรแกรมที่ทำการจำลอง “เครื่องเกม” Console ขึ้นมาบน PC อธิบายง่าย ๆ ให้เห็นภาพชัดก็คือการใช้เครื่อง PC ในการรันเกม Console นั่นเอง ซึ่งที่ผ่านมาในวงการเกมก็มี Emulator ของเครื่องเกม Console มาแล้วมากมายหลายเครื่อง ไล่มาตั้งแต่ยุค Retro จนมาถึงยุคเครื่อง PlayStation ต่าง ๆ
– โดยตัว Yuzu นั้นเป็นโปรแกรม Emulator ของเครื่องเกม Nintendo Switch ที่โด่งดังมากที่สุดตัวหนึ่ง ตัวโปรแกรมประกาศเปิดตัวในช่วงต้นปี 2018 หรือ 8 เดือนหลัง Nintendo Switch ออกวางจำหน่าย โดยเปิดตัวว่าเป็นโปรแกรม ฟรี ที่ Open Source
– แน่นอนว่าเช่นเดียวกับโครงการ Emulator เจ้าอื่น ๆ Yuzu ประกาศแสดงจุดยืนต่อต้านการละเมิดลิขสิทธิ์หรือการโหลดเกมเถื่อน โดยยืนยันว่าสนับสนุนให้ผู้ใช้งาน Yuzu จำเป็นต้องเป็นเจ้าของไฟล์เกมฉบับจริง หรือพูดง่าย ๆ คือซื้อเกมจริงและ Dump ไฟล์มาไว้ใช้เล่นเท่านั้น ไม่ให้ไปโหลดไฟล์เถื่อนมาเล่น
– Yuzu ผ่านการพัฒนามาอย่างยาวนานและเริ่มเล่นเกม Nintendo Switch ได้แบบประสิทธิภาพเทียบเท่ากับการเล่นผ่านเครื่อง Switch จริง ๆ ในช่วงปี 2018 และ 2019 โดยเกมอย่าง Pokémon: Let’s Go, Pikachu! และ Let’s Go, Eevee! ไปจนถึงเกมอื่น ๆ บนเครื่องสามารถเล่นได้แบบลื่นไหลเกือบ 100%
– ยิ่งไปกว่านั้น Yuzu ยังพัฒนาไปจนถึงขั้นมีการแสดงผลแบบ Upscale ทำให้มีภาพที่สวยงามไปจนถึงขั้นลื่นไหลกว่าการเล่นบนเครื่อง Switch จริง ๆ ในภายหลัง
🔵 Nintendo พยายามสู้มาตลอด
– แน่นอนว่าฝั่ง Nintendo เองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ แม้ในช่วงแรกจะไม่มีการฟ้องร้องทีมพัฒนา Yuzu โดยตรง แต่ Nintendo ก็อาศัยหนทางอื่น ๆ ในการต่อต้านความโด่งดังของ Yuzu
– ช่วงปี 2021 เว็บ Kotaku ตีพิมพ์บทความแนะนำการเล่นเกม Metroid Dread ผ่านเครื่อง STEAM Deck โดยใช้อีมูเลเตอร์อย่าง Yuzu และ Ryujinx โดยในช่วงแรกตัวบทความมีกระแสตอบรับที่รุนแรงจากเกมเมอร์บางส่วนเนื่องจากใช้ตัวภาษาในบทความเหมือนจะแนะนำให้เกมเมอร์ไปโหลดเกมเถื่อนมาเล่น ซึ่งภายหลัง Kotaku ได้รับการติดต่อจาก Nintendo ให้แก้ไขบทความใหม่
– ทาง Kotaku ออกแถลงการณ์ขอโทษยอมแก้ไขบทความ แต่ประกาศจุดยืนเชื่อมั่นว่าโปรแกรม Emulator เป็นส่วนสำคัญในการอนุรักษ์ผลงานเกมเก่า ๆ ไม่ให้สูญหายไปตามกาลเวลา
– ซึ่งประเด็นในเรื่องการอนุรักษ์ก็เป็นข้อถกเถียงสำคัญในแง่กฎหมายของโปรแกรม Emulator ไปจนถึงเป็นจุดที่นักอนุรักษ์ผลงานเกมหยิบมาโต้เถียงกับบริษัทเกมกันโดยตลอด ที่ผ่านมามีความพยายามขอแก้กฎหมายให้วิดีโอเกมเก่า ๆ ที่หลุดการคุ้มครองทางลิขสิทธิ์ไปแล้วสามารถเผยแพร่ได้แบบอิสระหรือให้ยืมได้ผ่านห้องสมุด แต่ก็ยังไม่มีความชัดเจนหรือเส้นแบ่งในส่วนนี้มาจนถึงปัจจุบัน
– ช่อง YouTube หลายช่องที่ทำวิดีโอแนะนำการเล่นเกม Switch บน STEAM Deck ก็โดนแจ้ง Take Down นำวิดีโอออกด้วยเช่นกัน แม้จะไม่มีการยืนยันว่าใครเป็นคนยื่นขอแจ้งลบวิดีโอเหล่านี้แต่ก็เชื่อว่าคงไม่พ้นจะเป็น Nintendo
– กลางปี 2023 Denuvo Software Solutions บริษัทผู้พัฒนาโปรแกรมต่อต้านเกมเถื่อนประกาศเปิดตัว Nintendo Switch Emulator Protection โปรแกรมต่อต้านการละเมิดลิขสิทธิ์เกม Switch โดยตั้งเป้าพัฒนาโปรแกรมที่จะทำให้ Yuzu หรือ Emulator ตัวอื่น ๆ ไม่สามารถเล่นเกมบนเครื่อง Switch ได้
– 26 กุมภาพันธ์ 2023 บริษัท Nintendo อเมริกา ประกาศฟ้อง Tropic Haze LLC บริษัทผู้อยู่เบื้องหลังการพัฒนา Yuzu
🔵 แล้วทำไมเพิ่งมาฟ้องกันตอนนี้ ?
– ถ้าย้อนเวลากลับไปเราจะเห็นว่า Yuzu รวมไปจนถึง Emulator ตัวอื่น ๆ มีการพัฒนามาแบบต่อเนื่องท้าทายสายตาของ Nintendo มาโดยตลอด แต่ฝั่ง Nintendo ก็ไม่เคยมีความเคลื่อนไหวใด ๆ ทั้งสิ้น
– ที่ผ่านมาความพยายามในการต่อต้านการละเมิดลิขสิทธิ์ของ Nintendo และบริษัทเกมมักจะพุ่งเป้าไปที่เว็บไซต์ที่เปิดให้บริการโหลด ROM หรือไฟล์เกมต่าง ๆ เป็นหลัก ช่วงปี 2019 – 2023 ทาง Nintendo ประกาศไล่ฟ้องและสั่งปิดเว็บไซต์ ROM หลายแห่ง และในการฟ้องร้องทั้งหมด Nintendo ก็เป็นฝ่ายชนะคดีมาเสมอ
– ตรงกันข้ามกับฝั่ง Emulator ที่การพิสูจน์ความผิดนั้นค่อนข้างที่จะยากกว่ามาก ที่ผ่านมาการพิสูจน์ว่า Yuzu ซึ่งเป็น Emulator ซึ่งผู้ใช้งานจำเป็นต้องจัดหา BIOS Key ของ Nintendo Switch มาใส่ในโปรแกมเองนั้นยังเป็นข้อถกเถียงกันอยู่ ซึ่งก็ไม่มีคำตอบที่แน่ชัดว่าจริง ๆ แล้ว Yuzu เจาะผ่านระบบการป้องกันของ Switch หรือไม่ในทางกฎหมาย
– ที่ผ่านมาบริษัทเกมหลายเจ้าพยายามฟ้องร้องผู้พัฒนา Emulator แต่ศาลก็ตัดสินให้คำร้องตกไปโดยเสมอ สาเหตุหลัก ๆ ก็คือ Emulator ในอดีตส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้ Code ที่เกิดจากการลอกหรือล้วงข้อมูลของเครื่องเกม Console และไม่มีการใช้ BIOS ของเครื่องในโปรแกรม ซึ่งทั้งหมดเป็นงานที่มีลิขสิทธิ์แบบถูกต้อง หรือเรียกได้ว่าที่ผ่านมาเป็นความเข้าใจตรงกันมาโดยตลอดของคนในวงการเกมว่า Emulation หรือการจำลองเครื่องเกมนั้น “ไม่ผิดกฎหมาย” เพราะมีคำตัดสินของศาลในอดีตค้ำยัน
– แต่ดูเหมือนว่าสุดท้ายแล้ว Nintendo จะเจอช่องทางที่สามารถเชื่อมโยง Yuzu เข้ากับความเสียหายทางเม็ดเงินของบริษัทได้โดยตรง ในคำร้องที่ถูกยื่นในวันที่ 26 ที่ผ่านมาหลักใหญ่ใจความของคำร้องที่ทาง Nintendo ยกขึ้นมาเป็นเคสก็คือ Yuzu เป็นโปรแกรมที่สามารถ “ถอดรหัส” การป้องกันของ Nintendo และทำให้ผู้ใช้งานแบบละเมิดลิขสิทธิ์สามารถเล่นผลงานเกมได้บน PC และ Android
– ซึ่งหลักฐานสำคัญของคดีคือเกม The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom หลุดออกมาให้เล่นก่อนการวางจำหน่ายจริงบนเครื่อง Switch ถึงเกือบ 2 สัปดาห์ โดย Nintendo ระบุตัวเลขว่าตัวเกมถูกดาวน์โหลดไปมากกว่า 1 ล้านครั้งก่อนเกมจะขายจริง และกว่า 20% ของยอดโหลดทั้งหมดชี้ชัดกลับไปยัง Yuzu
– แม้ Yuzu จะมีแหล่งให้โหลด ROM โดยตรงแต่ Nintendo ระบุว่าเว็บเก็บ ROM เกือบทั้งหมดชี้ผู้ใช้งานไปยัง Yuzu ส่งผลให้ทาง Nintendo สูญเสียรายได้มหาศาลขณะเดียวกันก็ต้องใช้เงินลงทุนในการต่อสู้และยับยั้งการแพร่กระจายของไฟล์เกมผิดกฎหมายทั้งหลาย
– และที่สำคัญที่สุดเป็นหมัดเด็ดก็คือการชี้ว่า Yuzu ได้รายได้ถึงเดือนละ 30,000 เหรียญหรือประมาณ 1 ล้านบาท จากสมาชิก patron กว่า 7 พันคนที่จ่ายเงินให้ Yuzu ทุก ๆ เดือน และยอดสมาชิก patron ของ Yuzu เพิ่มขึ้นเป็น 2 เท่าในช่วงวันที่ 1 ถึง 12 พฤษภาคม ซึ่งเป็นช่วงที่ Tears of the Kingdom วางจำหน่าย
– จะเห็นได้ว่าครั้งนี้ Nintendo มีหลักฐานที่สำคัญหลายจุด โดยเฉพาะแหล่งรายได้และตัวเลขเม็ดเงินที่ Yuzu ทำได้โดยตรงจากเกมของ Nintendo แตกต่างจากโครงการ Emulator อื่น ๆ ในอดีต
🔵 Yuzu เตรียมจะสู้แต่เปลี่ยนใจยอมแพ้จ่ายค่าเสียหาย
– หลังถูกประกาศฟ้องในวันที่ 26 ทาง Tropic Haze ก็ไม่ได้ออกแถลงการณ์อย่างเป็นทางการใด ๆ มีเพียงการยืนยันว่าได้รับคำร้องแล้วจริงและได้จ้างทีมทนายเพื่อจะต่อสู้กับ Nintendo ในชั้นศาล
– อย่างไรก็ตามล่าสุดวันที่ 5 มีนาคมทาง Tropic Haze ก็ออกแถลงการณ์ขอยอมแพ้จ่ายค่าเสียหายและทำตามข้อตกลงทั้งหมดของ Nintendo ทำให้คดีไม่เดินหน้าต่อไปถึงชั้นศาลตามที่หลายคนลุ้นกันในตอนแรก
– ข้อตกลงทั้งหมดก็คือ Tropic Haze ต้องจ่ายค่าเสียหาย 2.4 ล้านเหรียญหรือราว 86 ล้านบาท นอกจากนั้น Tropic Haze ต้องยุติการพัฒนาและเผยแพร่ Yuzu ไปจนถึง Citra ซึ่งเป็น Emulator ของเครื่อง Nintendo 3DS และทำการส่งมอบเครื่องมือทั้งหมดทั้ง software และ hardware ที่ใช้ในการพัฒนา Emulator และส่งมอบ URL เว็บไซต์ของ Yuzu ให้กับ Nintendo ด้วย
– พูดง่าย ๆ ก็คือทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับ Yuzu ที่อยู่ใต้การครอบครองของ Tropic Haze จะต้องถูกส่งต่อให้ Nintendo ไปหลังจากนี้นั่นเอง
– ทำไม Tropic Haze เปลี่ยนใจยอมแพ้ ขอตกลงกับ Nintendo นอกศาล ? ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายมีความเห็นว่า Nintendo ยื่นข้อเสนอให้ Yuzu จ่ายค่าเสียหายแบบชัดเจน ซึ่งถึงจะเป็นตัวเลขที่สูง (84 ล้านบาท) แต่ก็เป็นตัวเลขที่อยู่เขตที่ Tropic Haze รับได้ ซึ่งการเสี่ยงไปสู้คดีในศาลอาจทำให้ Tropic Haze ต้องจ่ายค่าเสียหายสูงเกินกว่านั้นมาก ๆ และดูจากรูปการแล้ว Tropic Haze มีสิทธิที่จะแพ้คดีนี้ค่อนข้างสูง
🔵 ผลกระทบในวงการ Emulator หลังจากนี้
– แน่นอนว่าการฟ้องร้องครั้งนี้ย่อมสร้างแรงสั่นสะเทือนให้วงการ Emulator ที่เคยอยู่แบบเงียบ ๆ มานานหลายปี เชื่อว่า Nintendo ตั้งใจใช้ Yuzu เป็นตัวอย่างให้คนที่คิดจะเหยียบเข้ามาในพื้นที่ของ Nintendo อย่างไรก็ตามการที่คดีถูกตกลงกันนอกศาลก็ส่งผลให้การฟ้องครั้งนี้ไม่กลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ของคดีลิขสิทธิ์ Emulator
– ผู้เชี่ยวชาญเชื่อว่าโดยรวมแล้วช่วงแรกนักพัฒนา Emulator อาจมีความเคลื่อนไหวกันบ้าง แต่นี่จะไม่ใช่ก้าวสำคัญที่ถึงขั้นทำให้วงการ Emulator ต้องตายลงไป
– ในฝั่งความคิดเห็นของผู้ใช้งานก็แตกออกเป็นสองฝ่ายเช่นกัน ส่วนของ User ทั่วไปก็มีทั้งที่เห็นด้วยกับการสั่งปิด Yuzu กับฝั่งที่บอกว่าพวกตนมีทั้งเครื่องและเกมของ Nintendo Switch แบบถูกต้อง แต่ก็ต้องการเล่นเกมของ Switch ในแบบที่ลื่นไหล
– คนในวงการ Emulator หลายคนก็ออกมาแสดงความเสียดายการพัฒนา Citra ซึ่งเป็น Emulator ของ 3DS และมีส่วนสำคัญในการทำให้หลาย ๆ คนยังสามารถเล่นผลงานเกมเก่า ๆ บนเครื่องนี้ได้
