เกม Tropico 6 เป็นภาคต่อของซีรี่ย์เกมสร้างเมืองที่ให้เราสวมบทบาทเป็นผู้นำเผด็จการแถบละตินอเมริกา โดยเป้าหมายของเกมคือผู้เล่นจะต้องอยู่ในอำนาจให้นานที่สุด ถ้าลงจากอำนาจเมื่อไหร่เกมจะจบทันที ซึ่งหากตัดปัจจัยภายนอก เช่น โดนรุกรานจากชาติมหาอำนาจออกไป เกมจะจบลงก็ต่อเมื่อ:
- โดนปฏิวัติรัฐประหาร
- ประชาชนลุกฮือจนปกครองไม่ได้
- แพ้เลือกตั้ง
บางคนบอกว่าเกมนี้เล่นยากมาก เลือกตั้งทีไรก็แพ้ เคล็ดลับคือต้องคิดให้เหมือนเผด็จการ แล้วใช้กลไกรัฐทุกทางให้เป็นประโยชน์ต่อตัวผู้เล่นเอง ผู้เขียนจึงขอแนะนำวิธีเอาชนะเลือกตั้งในเกม Tropico 6 เพื่อให้ผู้เล่นทุกคนสามารถอยู่ในอำนาจต่อไปได้เรื่อยๆ
เขียนกติกาให้ได้เปรียบ ตั้งแต่ในรัฐธรรมนูญ
ระวัง! ร่างรัฐธรรมนูญผิด ชีวิตเปลี่ยน จะแพ้เลือกตั้งเอาง่ายๆ
การร่างรัฐธรรมนูญใน Tropico 6 ไม่ได้เป็นเรื่องของอุดมการณ์ แต่เป็นการเขียนกติกาให้ผู้เล่นได้เปรียบตั้งแต่ก่อนเลือกตั้ง ผู้เล่นต้องมั่นใจว่าตัวเลือกต่าง ๆ จะทำให้ผู้เล่นได้เปรียบ ตัวอย่าง เช่น:
หลักแบ่งแยกอำนาจ (Separation of powers): ซึ่งหมายถึงการแยกอำนาจของรัฐเพื่อให้เกิดการตรวจสอบและถ่วงดุลกัน ถ้าผู้เล่นไม่มั่นใจว่าจะชนะเลือกตั้ง ก็อย่าปล่อยอำนาจเบ็ดเสร็จออกจากมือเร็วเกินไป ตัวเลือกที่เป็นที่นิยมคือการแบ่งแยกอำนาจแค่ในหลักการ (official separation) แต่ผู้เล่นยังสามารถใช้กลไกอำนาจรัฐแทรกแซงได้ เช่นอ้างว่าหลักการศาลเป็นอิสระ แต่ยังสามารถยัดข้อหาจับฝ่ายตรงข้ามเข้าคุก หรือจับมาปรับทัศนคติ (institutionlized) ในยามที่ฝ่ายตรงข้ามเริ่มมีจำนวนมากขึ้น เรียกได้ว่าตัดไฟแต่ต้นลมเป็นประโยชน์ต่อการเลือกตั้งแน่นอน
หลักรัฐกับศาสนา (Religion and State): ถ้าผู้เล่นสร้างโบสถ์เป็นจำนวนมาก และประชาชนส่วนใหญ่คลั่งศาสนา (religious) ก็อย่าฝืนให้เสียคะแนน ผู้เล่นสามารถเลือกส่งเสริมหรือให้เสรีภาพในการนับถือศาสนาได้ แต่ถ้าประชาชนที่นิยมศาสนามีไม่มาก ก็น่าพิจารณากำจัดศาสนาออกไปเพื่อให้ง่ายต่อการปกครอง การเลือกรัฐธรรมนูญแบบไม่มีศาสนา (Atheist State) นอกจากจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้กับการศึกษาวิจัยแล้ว ประชาชนที่นับถือศาสนาจะค่อยๆหายไป ผู้เล่นก็ไม่ต้องทำนโยบายเอาใจฝ่ายนิยมศาสนาเพื่อเสียคะแนนกลุ่มอื่น ๆ อีก
หลักการย้ายถิ่น (Emigration): “ถ้าไม่รักประเทศนี้ก็ออกไปซะ!” (Love It or Leave It) ก็เมื่อคนที่มีปัญหากับประเทศนี้มักไม่เลือกผู้มีอำนาจอยู่ในปัจจุบันอยู่แล้ว ผู้เล่นสามารถวางหลักการส่งเสริมยุยงให้ออกไปอยู่ประเทศอื่นเสีย เปิดช่องให้ออกกฎหมายห้ามการดูถูกดูหมิ่นประเทศ ประชาชนที่ไม่ชอบจะได้ย้ายออกไป คะแนนเสียงฝ่ายตรงข้ามก็จะน้อยลงไปด้วย
ทั้งหมดนี้เป็นเพียงบางส่วนของการเลือกหลักการในรัฐธรรมนูญเพื่อให้ผู้เล่นได้เปรียบตั้งแต่ก่อนเลือกตั้ง โปรดระวังว่าหลักการที่สวยหรูอาจทำให้ผู้เล่นแพ้เลือกตั้งในภายหลังได้
ยักยอกเงินเข้ากระเป๋า เตรียมลงสนามเลือกตั้ง
คิดแบบเผด็จการ ใช้เงินรัฐ ให้เหมือนเงินของตัวเอง
นอกจากนโยบายเอาใจประชาชน เช่น การลดภาษี บ้านฟรี รถฟรี ที่ผู้เล่นสามารถเปิดใช้นโยบายชั่วคราวเพื่อเรียกคะแนนนิยมแล้ว ผู้เล่นต้องไม่โลกสวย การเลือกตั้งในโลกการเมืองอย่าง Tropico จำเป็นต้องใช้เงินของตัวผู้เล่นเองเพื่อใช้ล๊อบบี้ขอคะแนนกลุ่มการเมืองต่าง ๆ เช่น การใช้นโยบาย “ขอใบอนุญาตก่อสร้าง” (Building Permit Edicts) ตั้งแต่ต้นเกม เพื่อให้ทุก ๆ การขยายเมืองผู้เล่นจะได้รับเงินเข้าบัญชีธนาคารส่วนตัวตลอดเวลา การขอใบอนุญาตโดยทั่วไปทำให้เจ้าหน้าที่รัฐมีอำนาจต่อรองว่าจะให้ทำหรือไม่ การยื่นซองหรือจ่ายใต้โต๊ะจึงเกิดขึ้น และแม้ว่าค่าก่อสร้างจะเพิ่มขึ้น 20% แต่ผู้เล่นจะได้รับเงิน 4% จากค่าก่อสร้างทุก ๆ ครั้ง
เมื่อมีเงินก็ใช้เงินหาคะแนน ผู้เล่นสามารถจ่ายเงินให้ล๊อบบี้กลุ่มการเมืองต่าง ๆ รวมทั้งยกระดับภาพลักษณ์ให้กับตัวเอง เงินยิ่งเยอะยิ่งใช้ได้เยอะ ผู้เล่นควรใช้ช่องทางอื่น ๆ เก็บเงินเข้าตัวเองควบคู่กันไป เช่น แต่งตั้งคนไปนั่งตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงต่าง ๆ เพื่อโยกเงินมาให้กับเรา เป็นต้น
แพ้แล้วแพ้เลย มีเท่าไหร่ต้องทุ่มให้หมด
กล่อมเกลาประชาชน ชี้นำความคิดประชาชน
ฝึกฝนเยาวชนให้นิยมทหาร โตไปไม่ประท้วง
ที่สุดของเผด็จการ คือการเป็นเผด็จการโดยที่ประชาชนไม่รู้ตัว ผ่านการกล่อมเกลาประชาชนให้เชื่อในแนวคิดใด ๆ หรืออุดมการณ์ใด ๆ ตามแนวทางของผู้เล่น ใช้กลไกรัฐทุกทางเพื่อให้โรงเรียน หนังสือพิมพ์ วิทยุ และโทรทัศน์ นำเสนอข้อมูลที่ทำให้ผู้เล่นชนะเลือกตั้ง ผู้เขียนขอแนะนำกลุ่มการเมืองที่เอาใจง่ายสองกลุ่ม คือ กลุ่มทหารนิยม (militarists) และกลุ่มทุนนิยม (capitalists)
อุ้มชูทหาร คุมง่าย ไร้ปฏิวัติ
หากผู้เล่นเลือกที่จะเป็นรัฐไม่มีศาสนา (Atheist State) ประชาชนจำนวนมากจะกลายเป็นผู้นิยมทหาร ซึ่งหากผู้เล่นเลี้ยงดูทหารให้ดี เพิ่มงบประมาณให้เต็มที่ทุกหน่วยงาน นอกจากผู้นิยมทหารจะสนับสนุนผู้เล่นในการเลือกตั้งแล้ว ผู้เล่นยังปลอดภัยจากการโดนปฏิวัติอีกด้วย ผู้เล่นยังสามารถใช้กลไกรัฐอื่น ๆ เช่น ให้โรงเรียน “สั่งสอนแบบทหาร” (work mode: military education) ทำหนังสือพิมพ์เกี่ยวกับปืน (work mode: gunner) ให้ประชาชนฝักใฝ่ความเป็นทหารมากขึ้น ก็จะช่วยให้การเลี้ยงดูทหารดี ๆ ของผู้เล่นกลับมาเป็นคะแนนเสียงได้มากขึ้นอีกด้วย
อุ้มชูทุนนิยม ยิ่งรวย ยิ่งปกครองง่าย
ถ้าหากประชาชนมีผู้นิยมอุดมการณ์ทางเศรษฐกิจไม่เหมือนกัน บ้านเมืองก็จะขัดแย้ง เช่น กลุ่มหนึ่งเป็นทุนนิยม ประชาชนอีกกลุ่มสนับสนุนคอมมิวนิสต์ หลายครั้งผู้เล่นต้องตัดสินใจนโยบายที่เสียคะแนนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ยิ่งถ้าหากผู้เล่นมีความนิยมน้อยอยู่แล้ว การตัดสินใจที่ผิดพลาดอาจทำให้แพ้เลือกตั้งได้ แต่ถ้าผู้เล่นใช้กลไกรัฐส่งเสริมอุดมการณ์ใดอุดมการณ์หนึ่งอย่างเดียว จนประชาชนนิยมอุดมการณ์นั้นอย่างท่วมท้น ผู้เล่นก็จะปกครองได้ง่ายขึ้น
กล่อมเกลาด้วยทีวี ว่าอยากได้อะไรต้องหาเงินซื้อเอง อย่ามาขอให้รัฐช่วยตัวอย่างเช่นการให้สถานีโทรทัศน์ส่งเสริมแนวคิดแบบทุนนิยม (work mode: Buy Today) ประชาชนก็จะค่อยๆมีแนวคิดแบบทุนนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ ประชาชนที่สนับสนุนแนวคิดตรงข้ามก็จะน้อยลง เราก็สามารถเลือกนโยบายแบบทุนนิยมที่ทำให้เราได้ทั้งคะแนนและเงิน ไม่ว่าจะเป็นการเรียกเก็บเงินค่ารักษาพยาบาล ค่าเข้าโบสถ์ นโยบายสวัสดิการอื่น ๆ ก็สามารถทยอยลดได้แบบไม่เสียคะแนน ผู้เล่นก็จะมีเงินไปลงทุนด้านความมั่นคง ด้านความปลอดภัย ด้านการจ้างงาน เพิ่มความนิยมในตัวผู้เล่นได้อีก ในแง่นี้ผู้เล่นจึงได้ประโยชน์สองเด้ง แถมยังงอกเงยต่อเนื่องอีกด้วย ทั้งคะแนนและเงิน
เมื่อสามารถกล่อมเกลาประชาชนให้มีวิธีคิดแบบสุดขั้วแบบที่ผู้เล่นต้องการ ต่อไปนี้ผู้เล่นก็แค่เอาใจคนไม่กี่กลุ่ม ก็สามารถชนะเลือกตั้งถล่มทลายอย่างเนียนๆ
ปกครองง่าย เพราะคอมมิวนิสต์สูญพันธุ์ ศาสนาก็สูญพันธุ์
โค้งสุดท้าย ปราศรัยอย่างมียุทธศาสตร์
การกล่าวปราศรัยก่อนเลือกตั้งเป็นกลไกใหม่ในภาค Tropico 6 ซึ่งส่งผลต่อความนิยมช่วงหาเสียงอย่างมีนัยสำคัญ ผู้เล่นจำเป็นต้องรู้ก่อนปราศรัยว่าประชาชนส่วนใหญ่คิดอย่างไร กังวลเรื่องอะไร แล้วบิดมาเป็นคะแนนให้ชนะเลือกตั้งให้ได้ ตัวอย่างเช่น เรื่องใดที่ผู้เล่นมีคะแนนความนิยมต่ำ ก็พูดถึงประเด็นนั้นเพื่อลดการเสียคะแนน ถ้าความสัมพันธ์กับชาติมหาอำนาจใดดีมาก ๆ ก็ไม่ต้องกลัวที่จะด่าไว้ก่อนเพื่อเอาคะแนน ค่อยค้าขายคืนดีทีหลัง แต่ต้องระวังว่าบางเรื่องมีคะแนนต่ำจริงแต่มีประชาชนสนใจนิดเดียว อาจทำให้เราเสียโอกาสในการพูดเรื่องอื่นที่ทำให้ได้คะแนนมากกว่าได้ และระวังการให้คำมั่นสัญญาว่าจะแก้ไขปัญหาในเรื่องใด บางเรื่องแก้ยาก อาจทำให้ผู้เล่นล้มละลายกันได้เลยทีเดียว ถ้ามั่นใจว่าชนะอยู่แล้ว ไม่ต้องให้คำมั่นสัญญาใด ๆ เลยก็ได้
หากโพลสูสี ปราศรัยไม่ดีอาจพังได้
สุดท้ายนี้ ถ้าโพลยังออกมาว่าจะแพ้ หรือจะชนะแค่ปริ่มๆ ผู้เล่นสามารถใช้อำนาจโค้งสุดท้าย ประกาศกฎอัยการศึกเพื่อเลื่อนการเลือกตั้งออกไปก่อน หรือให้ฝ่ายความมั่นคงช่วยโกงเลือกตั้ง ยัดคะแนนเข้าหีบเพื่อให้มั่นใจว่าชนะชัวร์ๆ ซึ่งแน่นอนว่าไม่ว่าจะทางไหน ประชาชนจะยิ่งโกรธแค้น คนที่อยู่กลางๆก็จะเปลี่ยนไปยังฝ่ายตรงข้ามมากขึ้น การเลือกตั้งครั้งต่อไปจะยากขึ้นไปอีก
ผู้เล่นจึงต้องแก้เกมด้วยการทำให้ประชาชนอยู่ดีกินดี มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ควบคู่ไปกับการใช้กลไกรัฐจัดการกับฝ่ายตรงข้ามให้รุนแรงยิ่งกว่าเดิม ก็จะมีโอกาสชนะเลือกตั้งได้จริงซักครั้ง
อำนาจมันหอมหวานอย่างนี้นี่เอง
ปลุกความเป็นเผด็จการในตัวคุณ!
