เป็นเวลากว่าทศวรรษที่ Oracle ฟ้องร้อง Google ว่านำโค้ดภาษา Java บางส่วนมาใช้ทำระบบปฏิบัติการ Andriod ซึ่งในวันนี้คดีดังกล่าวก็ปิดฉากลง เมื่อศาลสูงสุดของสหรัฐอเมริกาตัดสินให้ Google เป็นฝ่ายชนะ โดยชี้ให้เห็นประการหนึ่งว่า Android ไม่ได้ใช้ Java มานานหลายปีแล้ว
คดีนี้ถือเป็นแบบอย่างในเรื่องลิขสิทธิ์ครั้งสำคัญ ที่ศาลระบุว่า Google ปฏิบัติตามแนวทางการใช้งาน Java API อันเป็น Open Source ได้อย่างเป็นธรรม (Fair Use) ซึ่งถึงแม้ว่าจะเป็นเรื่องที่ตัดสินได้ยากว่าโปรแกรมคอมพิวเตอร์ลักษณะใดที่ถือว่าเข้าข่ายละเมิดลิขสิทธิ์ แต่สำหรับกรณีนี้ได้ข้อสรุปว่า Google สร้างหน้าตาการใช้งานระบบปฏิบัติการขึ้นมาใหม่ และนำเอาแค่สิ่งจำเป็นที่จะทำให้ระบบทำงานได้มาใช้กับ “โปรแกรมที่ได้รับการประยุกต์แล้ว” เท่านั้น
“โปรแกรมที่ได้รับการประยุกต์แล้ว” คือคีย์เวิร์ดสำคัญที่ Google ใช้เพื่อปกป้องสิทธิ์ตัวเอง ซึ่งในทางเทคนิค เรื่องนี้จะมีความยุ่งยากซับซ้อนขึ้นสักหน่อย เพราะมันไม่ได้ออกมาชัดเจนในทุกครั้งว่าการประยุกต์ผลงานแบบใดบ้างที่ถูกต้องตามหลักกฎหมาย
ทางฝั่ง Google เองเคยต้องต่อสู้กับคดีลักษณะนี้มาครั้งหนึ่ง ว่าทางบริษัทนั้นมีความชอบธรรมในการสแกนหนังสือที่มีลิขสิทธิ์ขึ้นไปอยู่บนแพลตฟอร์ม Google Books หรือไม่ ซึ่งในทำนองเดียวกัน สิ่งที่ Google ทำในกรณีนี้ ก็คือการคัดลอกชุดโค้ดกว่า 11,000 บรรทัดจาก Java API มาใช้ในระบบปฏิบัติการ Android ที่มีโค้ดรวม ๆ แล้วกว่าล้านบรรทัด
สำหรับคดีนี้ที่มีมูลค่าฟ้องร้องกันสูงถึง 9 พันล้านเหรียญฯ ทาง Oracle เคยมีความพยายามจะชิงจดสิทธิบัตร API แต่ก็ถูกปฏิเสธโดยศาล ขณะที่แรกเริ่มเดิมที Google สามารถชนะในศาลชั้นต้นว่าเป็นการใช้งานโดยเป็นธรรม แต่มาแพ้คดีที่ศาลอุทธรณ์ว่าบริษัทนำโค้ดมาใช้โดยไม่ได้รับอนุญาต ก่อนจะมาได้ข้อสรุปลงที่ศาลสูงสุดในวันนี้ ว่า Oracle จะไม่ได้เงินจำนวนดังกล่าวไปแต่อย่างใด หนำซ้ำยังกลายเป็นว่าทีมกฎหมายทั้ง 2 ฝั่งต้องสูญเสียค่าดำเนินการคดีความอันยาวนานนี้ไปมากถึงหลายสิบล้านเหรียญฯ (และอาจมากกว่านั้น)
Android ไม่ได้ใช้โค้ดของ Java มาตั้งแต่เวอร์ชัน 7 (Nougat) ในปี 2016 แล้ว แต่คดีความเพิ่งจะมาสิ้นสุดลงในปี 2021 ซึ่งก็นับว่าเป็นชัยชนะที่เป็นผลดีต่อเหล่านักพัฒนาบนแพลตฟอร์ม Android ที่จะยังคงสามารถสร้างสรรค์ผลงานใหม่ ๆ ออกมาต่อไปได้ในอนาคตโดยไม่ถูกปิดกั้น และแน่นอนว่าตัวผู้ใช้งานเองก็จะได้รับผลกระทบในทางที่ดีด้วยเช่นกัน
อ่านคำพิจารณาของศาลทั้งหมดได้ในเอกสารนี้
ที่มา : AndroidPolice, Axios
